Soms zie je de ‘golven van veranderingen’ al van ver aankomen en toch verrassen ze je als ze op het ‘strand’ aanspoelen. Van het ene op het andere moment zag je bijvoorbeeld in de winkels alleen nog maar cd’s. Anno 2016 is het de beurt aan de cd om in de vergetelheid te raken. Muziek staat tegenwoordig in de cloud.
Niet alleen thuis dringt de cloud door, maar ook op het werk. Flexibiliteit is hierbij een belangrijke aanjager. Mensen werken anno nu liever flexibel qua tijden, qua locaties en qua apparaten. Kantoorgrenzen vervagen. Werken doen we niet meer alleen op kantoor.
Met name kenniswerkers kunnen tegenwoordig werken waar en wanneer ze maar willen. Vroeger gingen ze naar kantoor, omdat daar de noodzakelijke infrastructuur aanwezig was om te werken: pc’s, netwerken en andere apparaten. Vandaag de dag staan de meeste ict-tools die je nodig hebt gewoon op je smartphone of tablet. Waarom dan toch elke werkdag naar kantoor gegaan? Uit gewoonte? Of is de infrastructuur er beter?
‘Werken doen we niet alleen meer op kantoor’
Dat laatste lijkt waar. De infrastructuur en connectiviteit in Nederland liggen inderdaad nog niet op het niveau dat noodzakelijk is om op elke plek effectief en efficiënt te kunnen (samen)werken. Op dat punt zou de overheid en met name de gemeenten snel met een visie moeten komen.
Voor werk waarbij geen mens-tot-mens overleg met collega’s nodig is, is de tendens ook om minder gebruik te maken van kantoorruimte als centrale ontmoetingsplaats. De werkzaamheden en de logistiek eromheen worden meer en meer gedigitaliseerd en gevirtualiseerd. Vaste werk- of kantoortijden worden losgelaten en kantoorgrenzen vervagen. Werkvormen worden flexibeler ingericht.
In plaats van centraal gelegen kolossale kantoren, zullen er meer, decentraal gelegen, kleine werkplekconcepten komen. Mensen houden namelijk de sterke behoefte om collega’s fysiek te ontmoeten en gaan naar kantoor ook voor de gezelligheid. Die sociale component zal in de toekomstige werkomgeving belangrijk blijven. Veel traditionele kantoorlocaties echter zullen verdwijnen. Er komt ruimte voor facilitair ondernemerschap binnen de werkplekconcepten: catering, overnachting, fitness.
‘Een zakelijke auto, waarin de achterbank vervangen is door een fatsoenlijke werkplek met een aantal goede voorzieningen? Dat zou pas smart zijn’
Een ideale kans voor bijvoorbeeld de horecabranche om samen met gemeenten het gat te vullen tussen de zolderkamer thuis, een tafeltje bij de Coffeecompany en de werkplek op kantoor. Hierbij is van belang dat mensen die flexibel online (samen)werken beschikken over goede en veilige connectiviteitdiensten.
Ook de autobranche kan in dit gat springen. Mensen die een zakelijke auto rijden, rijden voornamelijk in hun eentje. Waarom ontwikkelt de auto-industrie niet een zakelijke auto, waarin de achterbank vervangen is door een fatsoenlijke werkplek met een aantal goede voorzieningen? Dat zou pas smart zijn. Tegelijkertijd kunnen langs wegen ‘aanrijdlocaties’ ingericht worden met een aantal basisvoorzieningen voor onder andere elektriciteit, veilige connectiviteit en goede koffie.
En nu ik dan toch ideeën aan het genereren ben. Waarom pakt de NS niet door met hun stiltecoupés. De tijd is er nu naar om deze coupés volledig in te richten met comfortabele werkplekken én voorzieningen. Het vraagt om creatief denken, soms buiten de gebaande paden, en durf om risico’s te nemen. Ik denk dat de tijd rijp is om door bedrijfsleven en overheid hier gezamenlijk de schouders onder zetten. En er is wilskracht nodig om publiek-private samenwerking te laten slagen en de stip op de horizon, smart cities, dichterbij te laten komen.
Adviseur zegt
Volkskrant, 10 augustus 2018, Reportage Chinese Hightechwedloop: “Nog twee jaar en niets of niemand blijft in China onopgemerkt. De politie scant en identificeert gezichten binnen één seconde. Persoonsgegevens worden aan camera’s gekoppeld dankzij steeds vernuftiger kunstmatige intelligentie. In hightech is China het Westen ver voorbij.”
‘Vandaag Xinjiang, morgen de rest van China’, is een bekende kreet op Chinese sociale media. HikVision pronkt op de Wereldintelligentie-conferentie met een ‘zachter’ systeem: digitale naming and shaming van voetgangers die door het rode licht lopen. Hun namen en gezichten verschijnen op grote schermen op drukke kruispunten – en verdwijnen pas als de overtreder een boete betaalt. Populair bij de verkeerspolitie van gemeenten die jagen op het gewilde predicaat Slimme Stad, zegt een standwerker van HikVision.
Adviseur zegt
Volkskrant, 31 oktober 2018, Zo ziet de NS-trein van de toekomst eruit: “In de komende jaren wil de NS het interieur van zijn treinen overhoop gooien. Geen eindeloze rijen meer met stoelen en banken in twee- of vierzitsformatie, maar ruimtes afgestemd op wat de reiziger op dat moment wil doen.Het idee achter het toekomstige interieur is dat de trein meer moet zijn dan een vervoermiddel. De trein is nu maar gefocust op een enkele activiteit, stelt architect Arne Lijbers van Mecanoo: ‘Het is nu vooral een huls met stoelen die mensen van A naar B brengt. Wij willen er een comfortabele plek van maken waarin je meer dingen doet.’ Zo is er een module met vier stoelen en een middentafel met uitschuifblad om aan te werken of te studeren. Ze hebben slimme dingen bedacht waar de reiziger zeker behoefte aan heeft’, zegt Freek Bos, plaatsvervangend directeur van reizigersorganisatie Rover. ‘Kijk in de bistro op Utrecht CS of bij Seats2meet, waar je werk- of vergaderruimte kunt huren. Daar zijn de hoge werktafels het snelst bezet door flexwerkers.
Adviseur zegt
Volkskrant, 11 oktober 2019: NS toont treininterieur van de toekomst: “Wij hebben naar alle treinontwerpen tot nu toe gekeken, van honderd jaar geleden tot nu,” vertelt conceptmanager Sarah Schiffer van projectinrichter Gispen. Wij zagen dat de afgelopen jaren de focus vooral lag op capaciteit, niet op comfort. Nu is dat ook onderdeel van de vraag, maar wij hebben ook gekeken naar de beleving van reizigers.
Het doel van het nieuwe ontwerp was daarom om meer plek te creëren, maar ook om in reizigersbehoeftes te voorzien: willen mensen tijdens hun reis naar buiten kijken, of juist werken? Om deze vragen te beantwoorden, heeft NS reizigersonderzoeken gehouden. We wilden weten: wat doen mensen in de trein? Daaruit kwamen zes hoofdactiviteiten, die onderverdeeld zijn in drie hoofdzones.”
Zie ook: https://www.spoorpro.nl/gallery/ns-visie-interieur-treinen-2018/5