Leeuwarden heeft lol met cocreatie

In de gemeente Leeuwarden worden continue initiatieven genomen op het terrein van groen en stadslandbouw, sociale en sportieve activiteiten, zorg, cultuur, veiligheid, verfraaiing leefomgeving, recreatie. In het kader van Culturele Hoofdstad van Europa 2018 zijn daar nog ruim 700 culturele initiatieven bijgekomen. Hoe draagt de gemeentelijke organisatie bij aan hun succes?

De hulp die van de overheid wordt gevraagd is divers van aard. Dat komt doordat de initiatiefnemers verschillen: organisatiekracht, deskundigheid en beschikbare tijd variëren sterk, evenals continuïteit en draagkracht. Medewerkers van de gemeente die betrokken raken bij een initiatief moeten daarom een goed inschattingsvermogen hebben, open en flexibel zijn, maar ook goed te kunnen schakelen tussen betrokkenheid en professionaliteit. Dat betekent dat er geen one size fits all-methode is om medewerkers te leren hun rol in de samenleving beter te spelen. Daarom gaat Leeuwarden steeds vaker om ‘gewoon’ aan de slag te gaan met een initiatief en al werkende mensen met ervaring in co-creatie koppelen aan collega’s die daarin minder ervaren zijn.

Mooie initiatieven
De afgelopen jaren zijn zo prachtige initiatieven van de grond gekomen, door de inzet van initiatiefnemers en door hulp vanuit de gemeente. Er zijn zestig groene en eetbare initiatieven geholpen met grond, met inzet vanuit de onderhoudsploeg, door het leggen van verbindingen tussen initiatieven en soms een subsidiebedrag. Een ander voorbeeld: een aantal initiatieven op het snijvlak van cultuur en zorg hebben we een nationaal podium gegeven, waardoor ze kunnen werken aan het verduurzamen van hun activiteiten. Ook helpen we sportverenigingen die zich inzetten voor het voorkomen van uitval uit onderwijs, reïntegratie van gevangenen en verbeteren van de gezondheid van ouderen.

In al die gevallen maken we een mix van collega’s die bedreven zijn in cocreatieprocessen en de Leeuwarder samenleving goed kennen en collega’s die daar minder in thuis zijn. Voor een gemeentelijke organisatie als de onze is het noodzakelijk dat we voldoende mensen hebben die in de praktijk van de samenleving resultaat kunnen boeken. De directie stimuleert en ondersteunt dit, en ook de verantwoordelijke wethouders leveren steun. We merken dat steeds meer collega’s de lol van het cocreëren ontdekken.
Dat heeft wel een consequentie. Initiatiefnemers ervaren steeds vaker dat de gemeente benaderbaar is en kan bijdragen aan hun initiatief. Dus melden zich meer initiatieven, en worden de ambities groter.

Oude Ambachtsschool
Zo’n groot initiatief is het plan rondom de Oude Ambachtsschool: een voormalig middelbareschoolcomplex van 6.000 m2. De afgelopen jaren werkten daar tijdelijk (leegstandsbeheer) kunstenaars. Zij ontplooiden veel activiteiten voor de wijk. Zoals Stoereloer: culturele zomervakantie-activiteiten voor wijkkinderen, die niet op vakantie kunnen.
Maar het complex zou gesloopt worden om ruimte te maken voor nieuwbouw. Na een lobby van de kunstenaars ontstond er binnen de gemeente vertrouwen in hun ambitieuze plannen voor een ‘bruisplek’. Vraag was hoe we botsende werelden van vastgoed, wijk en cultuur konden verbinden. Een ervaren medewerker heeft de opdracht gekregen om te kijken hoe we de initiatiefnemers verder konden helpen. Geen budget, geen projectplan, maar wel de ruimte om zelf een team samen te stellen en met volledige backup van directie en bestuur. We zijn onderweg naar een oplossing en we hebben een aantal van onze eigen mensen meegenomen in dit cocreatieproces.

In de samenleving is weinig vertrouwen in instituties. Meehelpen aan initiatieven is een middel om vertrouwen te herstellen. Dat vraagt om overheidsmedewerkers die daaraan een bijdrage kunnen leveren, en om een organisatie die dat stimuleert en voor backup zorgt. We doen dat door gewoon aan de slag te gaan, doelgericht en weloverwogen. En onderweg geven we onze mensen de kans om de lol én de fijne kneepjes van cocreatie te leren.