Van 20 tot en met 26 januari 2018 staan e-health en zorgvernieuwing 7 dagen centraal tijdens de tweede nationale e-health week. Meer dan 200 zorgorganisaties, onderwijsinstellingen, gemeenten en bedrijven organiseren demonstraties, innovatielabs, workshops en webinars over sociale innovatie met digitale ondersteuning in gezondheid en zorg. De bewindspersonen van VWS, collega’s van de bestuursraad en ik bezoeken in die week een groot aantal inspirerende initiatieven, zoals Samen Slim Zorgen in Eindhoven, de Coalitie aanpak Eenzaamheid in Den Haag, de zelfrijdende rolstoel en het exoskelet op de Campus in Delft, het ‘ziekenhuis thuis’ bij Isala in Zwolle en de KinderAdviesRaad in het Haga ziekenhuis in Den Haag. Om met eigen ogen te zien maar vooral te ervaren hoe mensen regie kunnen krijgen en houden over de eigen gezondheid, zorg en ondersteuning, de professional optimaal opgeleid en ondersteund kan worden en het werk efficiënt en plezierig kan worden ingericht.
Uniek regeerakkoord: geen stelselwijziging
Voor het eerst in deze eeuw hebben we in het regeerakkoord een zorgparagraaf zonder grote stelselwijzigingen. De ambities zijn er niet minder om: tegen de achtergrond van een toenemende zorgvraag, een blijvende noodzaak tot kostenbeheersing en een substantiële personele opgave staan we samen met alle partijen in het zorgveld, collega-ministeries en gemeenten voor de uitdaging om de praktijk duurzaam te verbeteren. Onze bewindslieden hebben zich daarbij ten doel gesteld om voor burgers en professionals een tastbaar, merkbaar, voelbaar en meetbaar verschil te maken.
Leren met de praktijk: er overheen lopend een brug bouwen
Daaraan handen en voeten geven is voor VWS is ook een zoektocht naar nieuwe competenties en nieuwe manieren van role taking. Ons traditionele repertoire van wetgeving, financiële arrangementen, convenanten en publiekscampagnes zal zijn diensten blijven bewijzen. Maar om van die instrumenten te komen naar echte gedragsverandering in de haarvaten in de samenleving vergt van ons als ambtenaren ook een echte gedragsverandering. Of het nu gaat om het schrappen van overbodige regels, het lostrekken van vastgelopen vernieuwingsprocessen of het zoeken van domeinoverstijgende samenwerking, al doende zijn we nieuwe wegen aan het ontdekken om ons tot al die praktijkvraagstukken te verhouden. Dat vergt dat we ons meer dan we gewend zijn met casuïstiek verbinden. Niet zo veel dat we er onderdeel van uit gaan maken, maar wel genoeg om zowel het lerend vermogen van partijen te helpen versterken, als om generieke lessen voor praktijkverbetering mee naar huis te nemen. Dat voelt soms als een brug bouwen terwijl we er overheen lopen, spannend en noodzakelijk.
E-health: het nieuwe normaal
Digitaal ondersteunde procesinnovatie zoals e-health is de sleutel voor die praktijkverbetering. Laten we zorgen dat dat in 2018 ‘het nieuwe normaal’ wordt, in het aanbod van zorg- en welzijnsinstellingen, bij inkoop van Wmo-voorzieningen, en in de curricula van de onderwijsinstellingen in jullie gemeenten.
Ik wens je de beste e-health wensen en roep je op je te laten inspireren door de vele mooie initiatieven die we overal om ons heen zien. Beginnend met een bezoek aan evenementen in de e-healthweek!
Lid Toegankelijkheidsraad Zoetermeer zegt
E-health blijkt onvoldoende gericht op menselijke beperkingen. Men richt zich op het fysieke belemmeringen van de mens. Het auditieve deel wordt hier vaak overgeslagen en niet gesteund. Vooral bij wonen zorgt men onvoldoende veiligheid als mensen auditieve beperking hebben en beeldvoorzieningen afwijzen omdat men dit overbodig vindt vanuit het horende beleving. WMO en woningbouwcorporaties wijzen dit vaak snel af en zijn niet bereid om hier de mensen die nodig hebben hier te ondersteunen. Daarmee wordt ook de onveilgheid groter als een Doof persoon mensen binnen laat om bij de voordeur te kunnen komen. Dat kan bij wijze van spreken zowel een inbreker of moordenaar zijn. Hier heeft e-health geen aandacht aan gegeven.
oud-beleidsambtenaar Binnenlandse Zaken zegt
Beste Erik,
Het klinkt prachtig allemaal en die website van de e-health week is indrukwekkend. Maar er moet toch eerst heel wat gebeuren voordat de overheid zijn burgers aan e-health mag toevertrouwen. Al die apps zijn verbonden aan de Google-maffia (playstore, analytics, etcetera) en dus per definitie onderworpen aan datamining. Optimale privacy-eisen zijn natuurlijk bij het onderwerp gezondheid essentieel. Het lijkt me dat het ministerie zich daar nog eens goed in moet verdiepen. De digitale wereld is nog pas begonnen, maar de Amerikaanse monopolisten hebben al een straatlengte voorsprong. We moeten in Europa eerst onze eigen digitale infrastructuur goed op orde krijgen, lijkt me. Succes ermee!
senior zegt
Geachte heer Gerritsen,
Voorlopig lijkt het beter dat e- health niet het ‘nieuwe normaal’ wordt. E-health wordt wel sterk gepropageerd door bedrijven en bewegingen/sekten zoals Quantified Self en Singularity U, gesponsord door o.a. Google, maar e-health, wat dan ook moge inhouden, is nog lang niet onafhankelijk en privacyvriendelijk geregeld. Opensource technologie wordt nog weinig toegepast, data gaan nog steeds naar bedrijven in Silicon Valley. Het lijkt me geen goede zaak dat onze gezondheidsgegevens daar worden opgeslagen en verhandeld. Vergeet niet dat vrijwel alle apps zo werken. Er is maar één onafhankelijke app store en dat is F-Droid, aangeraden door een team van de universiteit van Yale, maar deze is nog geen serieuze vervanger.
Het idee dat een persoon haar/zijn eigen gegevens beheert en controleert is natuurlijk mooi, maar dan moet de technologie daar ook geschikt voor zijn en dat is nu nog niet het geval.
Het is aan te raden dan ambtenaren zich verdiepen in de achtergronden en motieven van technologische bedrijven in Silicon Valley en hun navolgers. Transhumanisme is een belangrijke filosofie hierachter.