Iedereen strateeg!

Als strategisch beleid gemaakt wordt met het oog op een toekomstig doel, dan is dat doel in het geval van Almere een ‘leefbare en gezonde stad. En aangezien het de mensen zijn die de stad maken, zijn zij dus ook de strategen. Kortom: iedereen strateeg! Toch?

De afgelopen jaren neemt de aandacht voor overheidsstrategie en het bijbehorend proces om tot strategie te komen toe. Er wordt strategisch beleid ontwikkeld en gelet op de vele vacatures met het woord ‘strategisch erin, zijn gemeenten stuk voor stuk op zoek naar strategen en strategisch beleidsadviseurs. Ook de meer bedrijfsmatige functies, zoals die van financieel en juridisch adviseur, gaan tegenwoordig in vacatureteksten vaak gepaard met het bijvoeglijke naamwoord ‘strategisch’.

Werkwoord
Wat is er dan eigenlijk zo strategisch aan deze functies? Om die vraag te kunnen beantwoorden, gaat het erom een duidelijk beeld te hebben van wat er met het woord strategie of de functie strateeg bedoeld wordt. In een eerdere artikel verwees ik naar de Griekse woorden stratos en agein, ‘leger’ en ‘leiding’, dus legerleiding. De volgende vraag is dan: waar leid je het leger naar toe en met welk doel? Dat is ook vanuit een lokaal overheidsperspectief een interessant vraagstuk. Daar gaat het ook volgens Co Verdaas en Gert Jan Arts om als zij verwijzen naar strategisch beleid; ‘beleid dat er vooral op gericht is om de (gemeentelijke) organisatie naar een toekomstig doel te loodsen.’[1]

Loodsen is een werkwoord. En het past bij de manier waarop ik naar strategievorming in Almere kijk. Het sluit aan bij de strategie-als-praktijk-benadering,  zoals door wetenschappers als Paula Jarzabkowski et al. wordt gehanteerd. Daarbij is strategie niet iets wat een organisatie hééft, maar wat mensen doén.[2] Strategie zou in dat perspectief eigenlijk een werkwoordsvorm moeten hebben. In Almere maken we strategie-als-werkwoord zichtbaar met de uitspraak: mensen maken de stad.

Strategen
‘Mensen maken de stad’ is één van de zeven zogenoemde Almere Principles. Deze zeven principes beschrijven het uitgangspunt voor ‘duurzame stedelijke ontwikkeling’ in Almere. [3] Het kost weinig moeite om de definitie van strategisch beleid te koppelen aan die Almere Principles en dan vervolgens iets te zeggen over strategen. Want als strategisch beleid gemaakt wordt met het oog op een toekomstig doel, dan is dat doel in het geval van Almere een ‘leefbare en gezonde stad’[4]. En aangezien het de mensen zijn die de stad maken, zijn zij dus ook de strategen. Kortom: iedereen strateeg! Toch?

Literatuur

• [1] Verdaas, Co en Arts, Gertjan, (1999) ‘Strategisch beleid: een nadere verkenning van een diffuus begrip’, Beleid en maatschappij 26 153-163.
• [2] Jarzabkowski, P., Balgun, J. en Seidl, D., (2007) ‘Strategizing: the challenges of a practice perspective’, in: Human Relations, nr. 1 5-27.
• [3] https://www.almere.nl/bestuur/almere-principles/
• [4] https://www.almere.nl/bestuur/almere-principles/