Burgerparticipatie in het buitenland

Burgerparticipatie, participatiesamenleving of participatieve democratie staan bij veel Nederlandse gemeenten hoog op de politieke agenda. Maar hoe zit dat in het buitenland? Vinitha Siebers doet onderzoek in Roskilde, Denemarken.

Bij complexe maatschappelijke vraagstukken grijpen veel overheidsinstellingen naar het instrument burgerparticipatie. Er is een beweging zichtbaar waarin overheden burgers een grotere rol geven (bijvoorbeeld bij bezuinigingen en veiligheidsissues) en waarbij de manieren waarop burgers worden betrokken veranderen (bijvoorbeeld co-creatie) (Rose, 2002; Reddel & Woolcock, 2004; Bovaird, 2007; Horlick-Jones, Rowe & Walls, 2007; Siebers, 2017). Recent onderzoek laat zien dat het organiseren van burgerparticipatie per gemeente verschilt: Nederlandse gemeenten zoeken naar nieuwe manieren om hun burgers te betrekken bij maatschappelijke vraagstukken, waarbij gemeenten elk hun eigen redenen, doelen en methoden hanteren (Siebers, 2017).
De vraag doet zich voor of dit in andere landen ook het geval is? In Denemarken, bijvoorbeeld, zijn veel gemeenten actief in het bevorderen van burgerparticipatie, het vernieuwen van de lokale democratie of het verminderen van de kloof tussen burger en overheid (Peters, 2010). Om deze reden onderzoek ik een nieuwe case: The Musicon Site in de gemeente Roskilde, Denemarken.

Musicon
De gemeente Roskilde is een middelgrote gemeente en telt 85.026 inwoners (Danmarks Statistik, 2015). The Musicon Site ligt binnen de gemeente Roskilde en is een voormalige betonfabriek. Deze betonfabriek beslaat ongeveer 250.000m² (± 40 voetbalvelden). In 2003 is dit gebied door de gemeente Roskilde gekocht met de ambitie een omgeving te creëren waarin het leven van de burgers van Roskilde centraal staat. Om dit te bevorderen wordt er samen met burgers, architecten, culturele instituten, lokale bedrijven en de gemeente stapsgewijs samengewerkt aan de ontwikkeling van the Musicon site. Als gevolg hiervan zijn burgers niet alleen betrokken bij beleidsvorming maar ook bij de uitvoering van dit beleid (http://musicon.dk/eng).

In dit case-onderzoek kijk ik hoe de samenwerking tussen de verschillende partijen in de praktijk verloopt. Wat zijn de redenen geweest voor de gemeente Roskilde om dit initiatief te starten? Welke doelen hadden zij hiermee voor ogen? Wat zijn de voor- en nadelen van deze vorm van participatie in the Musicon Site? Wat is de invloed van the Musicon Site op de rol van raadsleden, ambtenaren, collegeleden en burgers en welke nieuwe vormen van burgerparticipatie ontstaan er?

Resultaten
Het onderzoek zal plaatsvinden in de maanden februari en maart 2017. Om de bevindingen in een Nederlandse context te plaatsen vergelijk ik ze met de bezuinigingsdialoog in 2011 in Zeist, waarin burgers, ondernemers en maatschappelijke organisatie in dialoog plannen hebben gemaakt om de bezuinigingsopgave te realiseren. Tijdens de bezuinigingsdialoog is de samenleving betrokken geweest bij het vormen van beleid, niet bij de uitvoering. Dit in tegenstelling tot the Musicon Case. Het is interessant om te onderzoeken wat het verschil is tussen het betrekken van burgers bij beleidsvorming en het betrekken van burgers bij de daadwerkelijke uitvoering van dit beleid. Welke verschillen en overeenkomsten zijn er zichtbaar? Welke succesfactoren staan centraal? En Welke uitdagingen brengen deze verschillende vormen van participatie met zich mee?
Door het bestuderen van deze nieuwe case hoop ik stapsgewijs meer inzicht te verwerven in de werkwijzen die burgerparticipatie effectief bevorderen.

Literatuurlijst

• Bovaird, T. (2007). Beyond engagement and participation: User and coproduction of services. Public Administration Review, 67(5), 846-860.
• Danmarks Statistik (2015). Demografische kerncijfers per gemeente 2015. Denmark Statistik.
• Horlick-Jones, T., Rowe, G., & Walls, J. (2007). Citizen engagement processes as information systems: the role of knowledge and the concept of translation quality. Public understanding of science, 16(3),  259-278.
• Peters, K (2010). Denen worstelen ook met burgerparticipatie. Openbaar bestuur.
• Reddel, T., & Woolcock, G. (2004). From consultation to participatory governance? A critical review of citizen engagement strategies in Queensland. Australian Journal of Public Administration,    63(3), 75-87.
• Rose, L. E. (2002). Municipal size and local nonelectoral participation: findings from Denmark, the Netherlands, and Norway. Environment and Planning C: Government and Policy, 20(6), 829- 851
• Siebers, V (2017). Participatie en democratie een onderzoek naar burgerparticipatie op lokaal niveau. Platform Overheid.