Hoe ziet een gemiddelde werkdag van een topambtenaar bij het rijk eruit? Dat ondervonden drie winnaars van de BZK-scriptieprijs Arbeid en Organisatie. Onderdeel van de prijs: een dagje meelopen met een topambtenaar. In dit tweede deel een verslag van Bart Beerens, winnaar tweede prijs, en een reactie van Jaap Uijlenbroek, directeur-generaal Belastingdienst bij het ministerie van Financiën. Benieuwd naar de andere meeloopdagen? In deel 1 vertelt Lysanne van Schaik over haar ervaringen met Gert-Jan Buitendijk en in deel 3 doet Erik-Jan van Dorp verslag van zijn dag met Harry Paul.
Ik stel mijzelf graag kort voor: Bart Beerens, 24 jaar en ik heb een half jaar geleden mijn master Strategic Management gehaald aan Tilburg University. Op dit moment ben ik werkzaam als projectmanager bij een jong en groeiend bedrijf in het MKB. Als gelukkige BZK-scriptieprijswinnaar mocht ik een dag meelopen met DG Jaap Uijlenbroek. Zoals Jaap het zelf met een dikke knipoog richting anderen verwoordde: ‘Ik ben de prijs van Bart.’
Over Scriptieprijs
Op 2 november 2017 vond het WERKcongres plaats, een initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Tijdens dit congres over werken in en aan overheidsorganisaties werd de eerste Scriptieprijs Arbeid en Organisatie uitgereikt: de prijs voor de meest originele en beleidsrelevante afstudeerscriptie over werken in het openbaar bestuur. Deze scriptieprijs is een initiatief van de directie Ambtenaar & Organisatie en stimuleert studenten om onderzoek te doen op het brede terrein van ‘arbeid en organisatie’. Onderdeel van de prijs: een dagje meelopen met een topambtenaar.
Ook in 2018, organiseert BZK opnieuw een Scriptieprijs Arbeid en Organisatie. Meer over het WERKcongres, de Scriptieprijs en de winnende scripties is te vinden op de website kennisopenbaarbestuur.nl.
Voor mij was het een hele interessante dag, waarin ik mij onderdompelde in de wereld van Jaap. Een wereld die een diepe indruk op mij maakte. Ik heb een groot aantal bestuurders op één dag mogen ontmoeten. Ik ben de hele dag van topoverleg naar topoverleg gevlogen met Jaap. Wat mij verraste: het werk is zeer dynamisch en er moet enorm snel geschakeld worden tussen onderwerpen, waarvan je dan weer continu parate kennis moet hebben. De Belastingdienst heeft wellicht niet altijd het meest dynamische imago, maar het tegendeel is wel bewezen deze dag! Ook moet ik toch nog even de goede conditie van Jaap benoemen in dit stuk. Deze jongeman van 24 jaar had namelijk best moeite om Jaaps tempo bij te benen op weg naar de vergaderzalen.
Boeiend
Ik vond het leerzaam om te zien hoe Jaap zijn voorzittersrol vervulde. Hij wist inhoudelijk ruimte te geven voor discussie, maar op een strenge doch sierlijke wijze kon hij tegelijkertijd de vergaderingen bondig houden. Naar mijn bescheiden mening iets wat belangrijk is om tot goede resultaten te komen. In deze vergaderingen kwam een deel van de inhoud van mijn scriptie terug. Die gaat over diversiteit binnen het bestuur (van waterschappen) en de invloed daarvan op de prestaties. Hierbij als mediërende variabele in de relatie: het concept taak-gerelateerd conflict. Dit is het type conflict dat wordt veroorzaakt door discussiepunten die met het takenpakket te maken hebben en vaak een positief effect wordt toegeschreven. Dit in tegenstelling tot emotioneel conflict, wat in de literatuur vaak met negatieve effecten wordt geassocieerd. Door dit taak-gerelateerde conflict niet uit de hand te laten lopen, kan men zorgen voor een nuttige en aangename discussie. Het was interessant om dit, na het schrijven van mijn scriptie, in de praktijk mee te maken.
Jaap Uijlenbroek
Toen mij gevraagd werd of Bart een dagje kon meelopen, heb ik meteen ‘ja’ gezegd. Meelopen is een goede manier om te ervaren hoe leuk en dynamisch werken bij de rijksoverheid is en wat de breedte aan onderwerpen is. Het laat ook meteen zien hoe transparant we werken: ondanks dat een buitenstaander erbij is, doet en zegt iedereen wat die anders ook zou doen en zeggen. En het is altijd leuk om de reflectie van een buitenstaander terug te krijgen.
Trots
Verder was voor mij (en vele anderen met mij) de presentatie van Gerard Blankestijn (directeur Toeslagen) erg boeiend. Hij presenteerde ons de fases die Toeslagen heeft doorlopen om te komen tot waar ze nu zijn. Door vanuit inwoners te denken en hen te helpen met het voorspellen van hun inkomen, voorkomen zij nu voor een groot deel de terugvorderingen. Hierdoor besparen zij tijd en budget in het toezichtdeel, wat in het verleden een primaire rol had. Het principe ‘voorkomen is beter dan herstellen’, wat hier gehanteerd wordt, laat goed zien dat de overheid vooruitstrevend is om processen te verbeteren. Dit vind ik iets wat niet altijd zo bekend is bij ‘ons burgers’, maar waar best meer aandacht aan geschonken mag worden en ook met trots gepresenteerd mag worden.
Al met al was het een leerzame dag met veel nieuwe ervaringen die ik zeker niet zal vergeten. Via deze weg wil ik iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt nogmaals bedanken voor de leuke dag en wie weet tot in de toekomst!
Volgende keer in deel drie van het drieluik Een dagje meelopen met…: Erik-Jan van Dorp en zijn dag met topambtenaar Harry Paul, kwartiermaker secretaris-generaal voor het nieuwe ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).
Zojuist is de kop van deze sukkel gevallen. Wat een loser.
Burger zegt
Is je visie veranderd nu het ‘voorkomen’ is nagelaten en er veel ‘hersteld’ moet worden? Wat ontbrak er? Waarom is het zo misgegaan? In mijn ogen is er een enorm hiaat tussen bestuurders en uitvoerders. Teveel naar binnen gericht ipv naar buiten. Een valkuil?