In tijden van crisis moeten burgers beschermd worden en luisteren naar wat ze verteld wordt. Dat is volgens Dynes, pionier in rampenonderzoek voor het Disaster Research Center, de traditionele opvatting van crisismanagement, die bij veel overheden lange tijd gemeengoed was. De coronacrisis laat echter zien dat veel burgers juist willen helpen. Sterker nog: participatie van burgers is nodig om de crisis tot een goed einde te brengen.
Met de uitbraak van het coronavirus staat de overheid voor een ongekend complexe opgave. Ook op platform O willen wij hier aandacht aan besteden. Dat doen we in een reeks artikelen getiteld ‘De overheidsdienaar in tijden van crisis’.
Het is een trend die eigenlijk al voor de coronacrisis is begonnen: de ‘militaire’ manier van crisisplanning, waarbij alleen een strak overheidsoptreden de chaos zou kunnen verhelpen, past de huidige maatschappij niet meer. Niet langer willen burgers als makke schaapjes thuiszitten terwijl de autoriteiten de crisis te lijf gaan. In plaats daarvan lijken burgers de behoefte en wellicht ook de noodzaak te voelen een actievere rol te spelen in het beschermen van hun community.
De recente coronacrisis voegt aan deze ontwikkeling iets belangrijks toe. Niet alleen willen burgers graag een rol spelen bij de aanpak ervan, autoriteiten rekenen daar heel bewust op. Je zou kunnen zeggen: hoe kan het ook anders? Zonder de inzet en betrokkenheid van burgers is met een crisis van dit formaat niet om te gaan, zelfs al zouden de autoriteiten dat willen. Politiepersoneel kan niet massaal bij iedereen langs om te kijken of mensen wel van elkaar wegblijven. Militairen kunnen niet op grote schaal worden ingezet om voor iedereen in de kwetsbare bevolkingsgroepen een keer extra boodschappen te doen.
Vandaar dat de overheid in deze crisis een duidelijk beroep doet op het verantwoordelijkheidsgevoel van inwoners. Enerzijds door hen te vragen verantwoordelijkheid te nemen en zo veel mogelijk binnen te blijven. Anderzijds door hen te stimuleren het ‘gat’ te vullen dat ze zelf open laat: wees lief voor elkaar, help elkaar een beetje, zorg voor elkaar. Het is misschien wel voor het eerst dat er zo’n duidelijke oproep aan burgers wordt gedaan.
‘Op grote en kleine schaal dragen burgers hun steentje bij om hun community er weer bovenop te brengen’
En burgers geven er massaal gehoor aan. Denk aan de supermarkten en kleine ondernemers die alles op alles zetten om het boodschappen doen zo veilig mogelijk te maken. Denk aan lokale bakkerijen en slagers die op grote schaal overgaan op thuisbezorging bij kwetsbare groepen. Denk aan de duizenden vrijwilligers die zich aanmelden bij ziekenhuizen, de verscheidenheid aan initiatieven van mensen om hun kwetsbare buurtbewoners te ondersteunen en de studenten die hun opleidingsachtergrond inzetten om wat voor de samenleving te betekenen; op grote en kleine schaal dragen burgers hun steentje bij om hun community er weer bovenop te brengen.
Het motto van de overheidscampagne tegen de coronacrisis is Alleen Samen. Alleen samen of samen alleen, het is maar net hoe je het wilt zien: of je de crisis nou samen oplost door anderen actief te helpen of alleen door je goed aan social distancing te houden, een ding is zeker: inwoners en overheid staan samen voor deze moeilijke opgave en slaan de handen (weliswaar op afstand) ineen om de crisis te lijf te gaan. En dat lijkt prima te werken.
Geef een reactie