‘Beleid in Nederland wordt steeds meer bepaald door politiek wensdenken’, zegt Albert Jan Kruiter van het Instituut voor Publieke Waarden. ‘De intrinsieke waarde van kennis raakt daarmee ondergesneeuwd’. Kruiter is een van de organisatoren van de Tweede Dag van de Denktanks die 9 maart plaatsvindt in het Provinciehuis in Den Haag. Het thema: doorbraken.
Vorig jaar werd de Dag van de Denktanks voor het eerst georganiseerd. Het was een succes: maar liefst 175 mensen namen deel. ‘Doel van de dag was dat denktanks zich konden presenteren’, zegt Kruiter. ‘Dit jaar hebben we besloten het anders aan te pakken: meer ontwerpend in plaats van analyserend.’
Guerrilla denktanks
Op de Tweede Dag van de Denktanks hosten de deelnemende denktanks sessies waarin ze een doorbraak presenteren voor relevante problemen die politiek, economisch, technologisch, ecologisch, institutioneel, of cultureel van aard zijn. Kruiter: ‘Bijvoorbeeld een oplossing voor huiselijk geweld, uit huis geplaatste kinderen, de energiecrisis of open source en open datagebied. Verder organiseren we twee parallelle multidisciplinaire guerrilladenktanks, waarin we oplossingen zoeken voor het vluchtelingenvraagstuk. Directeur-generaal Vreemdelingenzaken Jan-Kees Goet komt daarvoor een pitch houden. Vervolgens gaan de denktanks aan het werk en presenteren zij aan het eind van de middag hun ideeen.’
Het is volgens Kruiter nadrukkelijk niet de bedoeling te komen met een advies aan het ministerie. De vluchtelingenstroom richting Nederland is een nationale maatschappelijke opgave, niet alleen een voor een minister of staatssecretaris. Kruiter: ‘Het hoort bij het gevestigde patroon van Nederlandse denktankdenken: een advies aan de minister uitbrengen. Maar je kunt toch ook de samenleving adviseren?’
Intrinsieke waarde
Denktanks kunnen in het huidige politieke tijdsgewricht een belangrijke taak vervullen. Kruiter: ‘Politiek wensdenken bepaalt soms al te vroeg en te sterk het hele proces van beleidsontwikkeling. De autonome waarde van kennis verdwijnt wanneer deze alleen nog maar in een politieke context wordt bekeken. Den Haag legt adviezen van inhoudelijk gezaghebbende denktanks vaak naast zich neer. Op zichzelf is dat is niet erg, als het maar met een goed inhoudelijk debat gepaard gaat.’ Dat gebeurt echter veel minder, zo meent Kruiter.
De relatie tussen kennis en beleid is dan ook een belangrijk thema dat tijdens de Tweede Dag van de Denktanks aan de orde komt in een keynote van Tamara Metze (Tilburg University), over nieuwe kennispraktijken in het publieke domein. Kruiter: ‘Voor die relatie is het belangrijk dat de wereld van kennis zich verbindt en meer zelfvertrouwen ontwikkelt.’ Hoe ziet de toekomst er volgens Kruiter uit? ‘Denktanks zijn lang blijven hangen in het rapportmodel van ‘beleidsgericht onderzoek’ Langdurige onderzoeken die uitmonden in dikke rapporten. Maar de samenleving ontwikkelt zich sneller. Dus zijn er nu ook snellere, kortere diagnoses en adviezen, zijn er lezingen en debatten, werken Denktanks vaker samen. In de toekomst zullen Denktanks zich nog meer moeten richten op het maken van impact. Naast theoretische relevantie, ook maatschappelijke relevant zijn. Niet alleen denken, maar ook doen. Dat hopen we met deze dag aan te jagen.’
De Tweede Dag van de Denktanks is een initiatief van de Vereniging voor Bestuurskunde. Deelnemers zijn: WRR, Raad voor het Openbaar Bestuur, Movisie, Rathenau Insitituut, Kennisland, NSOB Denktank, Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut, Platform 31, Instituut voor Publieke Waarden, Drift, Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving, Open State Foundation, en de Nationale Denk Tank. Voor meer informatie en aanmeldingen, klik hier.
Geef een reactie